Historia OSP – Lisków

Ochotnicza Straż Pożarna w gminie Lisków

  Początek Ochotniczej Straży Pożarnej w Liskowie należy datować na 20 lipca 1902 roku kiedy to z inicjatywy proboszcza liskowskiego Wacława Blizińskiego założono- „ Wzajemne ubezpieczenie zboża i słomy na wypadek pożaru”. Do owego stowarzyszenie przystąpiło 206 osób. Jak podaje Moczydłowska w swojej książce pomysł taki powstał na zebraniu sklepu spożywczego i został poddany do realizacji.

Do stowarzyszenie mogli być przyjmowani gospodarze znani ze swojej uczciwości, aby uniknąć nadużyć. Na wypadek ognia u jednego z członków reszta gospodarzy była zobowiązana zawieźć poszkodowanemu z każdej wsi od jednego członka 1 centnar słomy, 3 garnce żyta i 4 garnce owsa. Dalej członkowie byli w statucie byli obligowani do uiszczania składek na rzecz towarzystwa a stowarzyszenie było umową czysto prywatną i miało gwarancję natury moralnej. W 1918 roku przestało istnieć owo towarzystwo a powstała filia towarzystwa „ Snop”.

Starania o rejestrację prawną i powstanie OSP z prawdziwego zdarzenia trwały dość długo a zajmował się nimi kaliski adwokat Józef Radwan. Inne miejscowości ( Kamień, Chlewo, Godziesze) szybciej uzyskały pozwolenie na rejestrację, Lisków miał ogromne problemy spowodowane niechęcią władz rosyjskich do społecznej działalności ks. Wacława Blizińskiego. Ostatecznie w dniu 3 lipca 1908 roku wicegubernator kaliski wydał zgodę na założenie Liskowsko- Strzałkowskiego Towarzystwa Pożarniczego. Straż składała się z dwóch oddziałów- w Liskowie i Strzałkowie, warunkiem założenia straży było odsunięcie ks. Blizińskiego od kierowania towarzystwem, więc formalnym prezesem straży został wspomniany wcześniej J. Radwan. Na pierwszym zebraniu walnym zwołanym 25 grudnia 1908 roku dla zwiększenia skuteczności działania postanowiono utworzyć jeszcze jeden oddział straży w Zakrzynie. W latach 1911-1912 utworzono jeszcze filię w Koźlątkowie i planowano utworzyć kolejna w Dębsku. W 1922 roku powstał drugi oddział straży w Liskowie- w sierocińcu. W 1925 roku oddziały w Zakrzynie i Strzałkowie przekształciły się samodzielne jednostki.

Liskowska straż ogniowa w 1930 roku.

Liskowska straż ogniowa w 1930 roku.

19 maja 1911 roku nastąpiło uroczyste poświęcenie sztandaru strażackiego. Na uroczystość licznie przybyły jednostki z ościennych miejscowości, sztandar z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej z jednej strony a wizerunkiem św. Floriana z drugiej poświęcił Biskup diecezji Kujawsko- Kaliskiej  ks. Zdzitowiecki. Ofiarodawcą sztandaru był wspomniany J. Radwan. Wspomnieć należy, że ów sztandar zaginął później w niewyjaśnionych okolicznościach i 1975 roku straż otrzymała nowy sztandar, z wizerunkiem św. Floriana z jednej strony a drugiej z wizerunkiem orła. Sztandar ten obecnie znajduje się w kościele parafialnym. W roku 1969 w lipcu jednostka zafundowała sobie nowy sztandar, który jednak spalił się wraz z remizą w 1979 roku. Na następny sztandar straż czekała aż 20 lat. Z inicjatywy Komitetu Fundacji Sztandaru pod przewodnictwem L. Kędzi w 1988 roku OSP otrzymała nowy sztandar wykonany przez Siostry Służebniczki NPM w Liskowie.

OSP w Liskowie nie od razu mogła się pochwalić remizą strażacką. Na początku narzędzia strażackie były przechowywane w szopie obok kościoła. Dopiero w 1924 roku podjęto decyzję o budowie nowoczesnej remizy a Spółdzielnia Budowlana w Liskowie przeznaczyła na ten cel 1000 dachówek. Oddanie remizy wraz z torem ćwiczeń odbyło się 1925 roku.  Remiza była jednofunkcyjna, przeznaczona tylko do przechowywania sprzętu strażackiego. Straż liczyła wówczas 60 członków i miała 22 osobową orkiestrę. Przy remizie został zainstalowany gong alarmowy oraz zakupiono nową sygnałówkę, na której najczęściej grywał strażak Józef Waliś.

Podstawowy sprzęt pożarniczy liskowska straż zakupiła już w latach 1903-1904, były to siekiery, wiadra i bosaki. W 1913 roku OSP była już umundurowana, posiadała 4 sikawki, wóz rekwizytowy i dwie drabiny. W 1947 straż wzbogaciła się o Peugeota, który został przejęty od miejscowego sierocińca.

Peugeot przejęty od sierocińca w 1947 roku.

Peugeot przejęty od sierocińca w 1947 roku.

W 1956 roku wysłużonego Peugeota zastąpił otrzymany od Bydgoskiej policji samochód Star 20, standardowy z drewnianą skrzynią. Remontu i przeróbek dokonał w nim Bogdan Piorunowski. Następnym wozem był otrzymany od Powiatowej Komendy Straży Pożarnej w Kaliszu Żuk, którego w 1977 roku zastąpił samochód bojowy GBAM Star 25. Nie było to nowe auto ale w pełni wyremontowane i gotowe do pracy.

Strażacy na tle Stara 25 w 1977 roku

Strażacy na tle Stara 25 w 1977 roku

  Sprawność bojowa staży nie zależała tylko od wyposażenia technicznego, ale także od wyszkolenia praktycznego i teoretycznego strażaków. O przedwojennych szkolenia z powodu braku informacji nie wiele można powiedzieć, wiadomo tylko, ze w dniu 8 grudnia 1930 roku w Sali Domu Ludowego w Liskowie odbyła się prelekcja naczelnika Wojciechowskiego dotycząca zachowania się „strażaka przy ogniu”. Znacznie więcej informacji i materiałów dotyczy okresu powojennego. Wiadomo, że w 1952 i 1953 roku OSP przeprowadziła 4 ćwiczenia z motopompą i autem w celu przeszkolenia strażaków względem gotowości bojowej. Jedno z tych ćwiczeń połączone było z próbnym alarmem podczas którego w ciągu 7 minut 13 strażaków było gotowych do wyjazdu. W kolejnych latach prowadzono szkolenia, zbiórki i inne akcje mające na celu poprawienie sprawności działania jednostki. Jednym ze sprawdzianów umiejętności strażackich były zawody strażackie organizowane corocznie. W pierwszej części takich zawodów strażacy mieli za zadanie pokonanie toru przeszkód a w drugiej, części bojowej, musieli rozwinąć linię wodną, uruchomić motopompę i strącić pachołki strumieniem wody.  Inną formą podnoszenia kwalifikacji były szkolenia na kursach strażackich, gdzie druhowie zdobywali dodatkowe umiejętności czym podnosili prestiż jednostki i usprawniali działanie liskowskiej OSP.

   Relacjonując dzieje naszej straży trzeba również wspomnieć o orkiestrze strażackiej, której dzieje są starsze i bardziej zawiłe niż sama Straż Pożarna. Powstała ona w roku przybycia do Liskowa ks. Wacława Blizińskiego a jej inauguracyjny występ odbył się w 1900 roku na pasterce. Po zorganizowaniu Straży Ogniowej orkiestra została afiliowana do straży i w 1913 roku liczyła 20 członków. Orkiestra strażacka bardzo często występowała poza Liskowem towarzysząc różnym imprezom i uroczystością. Po odzyskaniu niepodległości poza uroczystościami religijnymi uświetniała uroczystości państwowe. Wybuch II wojny światowej przerwał działalność naszej orkiestry a instrumenty zostały zarekwirowane przez okupanta. Została ona reaktywowana z inicjatywy Franciszka Walasza podczas październikowego odpustu w Liskowie. Początkowo nadal była orkiestrą strażacką, ale na początku lat 60-tych orkiestra zaczęła występować poza strukturami straży i przybrała nazwę Orkiestry Dętej w Liskowie.

  Poza wiodącą rolą ochrony przeciwpożarowej OSP prowadziła również działania pozapożarnicze. Przede wszystkim dzięki działalności straży następował szybki proces uobywatelnienia członków lokalnej społeczności. Zdaniem ks. Blizińskiego „ Straż to doskonała szkoła solidarności społecznej, która wytwarza u obywateli świadomość równości praw i obowiązków oraz korzyści płynących ze zgodnej, wspólnej pracy”. Podczas zaborów straż ogniowa była ośrodkiem pracy niepodległościowej a w czasie wojny pełniła funkcję militarną. Na początku I wojny światowej liskowski proboszcz w celu zapewnienia bezpieczeństwa utworzył Straż Obywatelską, do której wcielił przede wszystkim członków Straży Ogniowej.

  Poza działalnością ciągle jednak warunkującą bezpieczeństwo straż odegrała ogromną rolę w działalności kulturalnej. Przed I wojną światową zarząd ciągle urządzał majówkę dla strażaków i ich rodzin. Jedna z takich majówek odbyła się 13 sierpnia 1911 z inicjatywy liskowskiego księdza a udział wzięli w niej również strażacy z Koźminka i Chlewa. Coroczną ważną imprezą dla Liskowskiej straży jest rocznica powstania, która jest hucznie i z pompą obchodzona.

  Do działalności straży należało także wypompowywanie wody z piwnic, w Śmigusa- Dyngusa odwiedzanie gospodarstw i polewanie ogródków i domów wodą oraz warta honorowa przy grobie Chrystusa w noc rezurekcyjną.

Opracowanie powstało na podstawie Kroniki Straży w Liskowie oraz książki. Której autorem jest Grzegorz Waliś – Ochotnicza Straż Pożarna w Liskowie- Zarys dziejów, wydanej nakładem OSP Lisków.

Share Button

Dodaj komentarz