Okopy Szwedzkie – lokalne średniowieczne grodziska

Grodzisko (archeologia) 

Grodzisko Wyszogród w Bydgoszczy

 

Wczesnośredniowieczne grodzisko w Gieczu

 

XI-wieczne grodzisko w Bielsku-Białej z lotu ptaka

 

Grodzisko, grodziszcze, horodyszcze – pozostałość po grodzie albo osadzie obronnej w postaci kolistego (w podstawie) lub wielobocznego wzniesienia, zazwyczaj z zachowanymi śladami wałów drewniano-ziemnych. Na terenie dzisiejszej Polski grody budowane były w dwóch okresach: w późnej epoce brązu i wczesnej epoki żelaza, czyli w czasach kultury łużyckiej (znanych jest ok. 70) oraz w okresie wczesnego średniowiecza, tj. od VII-XIII w. n.e (odkryto ok. 2400 takich obiektów).

Na terenie Polski zachowało się około 2500 grodzisk. Większość (ok. 1730) poddana jest ochronie prawnej na mocy wpisu do rejestru zabytków, jednak wiele niszczonych jest systematyczną orką, wybieraniem piasku lub jest rozkopywanych przez tzw. poszukiwaczy skarbów posługujących się wykrywaczami metali. Grodziska wyróżniają się w terenie w formie widocznego do dziś obrysu wałów lub fosy, albo nasypu w postaci stożka. W większości są wyłączone spod użytku rolnego lub ich powierzchnia jest zalesiona.

Lokalnie często określane są jako okopy, kopce, góry (np. lisie góry, szwedzkie góry) lub szańce (np. stare szańce, szwedzki szaniec), co zwykle błędnie wiąże ich funkcjonowanie z okresem późniejszym (np. potopem szwedzkim).

Grodziska wyróżniają się specyficzną florą, gdyż występują na nich często gatunki, które były uprawiane przed wiekami, tzw. relikty dawnych upraw.

żródło: Wikipedia

Ceków

ceków

Ceków laser

Obiekt o szerokości około 100 metrów. Stanowisko archeologiczne. Gmina Ceków-Kolonia to jedna z jedenastu gmin w powiecie kaliskim, znajdująca się w południowo-wschodniej części województwa wielkopolskiego. Powierzchnia gminy to 8819 ha, czyli 88,19km2, 18 sołectw i ok. 4788 mieszkańców.Gmina ma charakter typowo rolniczy, przeważają tereny nizinne. W północno-wschodniej części, jako formy polodowcowe, występują moreny denno-czołowe porośnięte drzewostanem. Wzgórza na tym obszarze mają wysokość 145m n.p.m. Teren gminy przecina rzeka Swędrnia ze swoim dopływem Żabianką i wpływa do Prosny.
Ceków to jedna z najstarszych miejscowości w powicie kaliskim. Wieś położona jest przy drodze 470 prowadzącej z Kalisza do Warszawy w odległości 23 km na północny wschód od Kalisza.W Dokumencie z 1212 roku Książe Kaliski Władysław Donic nadaje Cecoviz biskupowi pruskiemu Chrystianowi. Późniejszy dokument z roku 1218 Papieża Honoriusza III potwierdza to nadanie.Prace archeologiczne w 1961 r. prowadzone przez ekipy Polski i Jugosławii dowodzą zasiedlenie tych terenów i usytuowanie na ważnym prastarym szlaku bursztynowym łączącym Imperium Rzymskie z Wybrzeżem Bałtyckim. Zdaniem archeologów odkryte nad rzeką Żabianką wczesnośredniowieczne grodzisko, broniące drogi kupieckiej, istniało w X-Xi wieku u było siedzibą typu strażniczego. Charakterystyczny kształt grodziska o nazwie ,,szwedzkie okopy” nie zachował się, uległ zniszczeniu przez najazdy, pożar i ze względu na bagnistą dolinę Swędrni. W Cekowie znaleziono 3 przęśliki tkackie sprzed 2500 lat i denar Faustyny Młodszej, żony Marka Aureliusza, z ok. 175-176 r.n.e. znajdujący się dziś w Muzeum Numizmatycznym w Łodzi.

Źródło : https://www.eszkola-wielkopolska.pl

JARANTÓW

Jarantów

Obiekt o szerokości około 100 metrów.Stanowisko archeologiczne. Jedyne źródło informacji o tym obiekcie znaleźliśmy w tym  wydaniu :

Zródło tesktu

tekst

GŁUCHÓW

Guchów

Głuchów laser

Obiekt o szerokości około 90 metrów. Teren trudny, niedostępny przez bujną roślinność i błoto. Nie badany przez nas. Kształtem przypomina obiekt z Jarantowa. 

Murowaniec 

Murowaniec

Murowaniec laser

Szerokość obiektu to około 60 metrów. Długo szukaliśmy tego miejsca. Trafiliśmy tam dopiero dzięki pomocy naszego czytelnika. Obiekt budową przypomina ten z Cekowa, jednak jest  w połowie przecięty polną drogą. Obiekt podobnie jak ten w Cekowie ma kształt okręgu z znacznie zaniżonym wgłębieniem w jego centrum.

Dolina Swędrni

Grodzisko nr. 1

dolina Swędrni

Dolina Swędrni

Obiekt o szerokości około  30 metrów, więc znacznie mniejszy od poprzednich. Kształt to okręg z wyspą w środku. Mocno zarośniety roślinością. Trudny dostęp z powodu suchych gałęzi. Fosa bez wody, teren dość płaski.   

Grodzisko nr.2

dolina Swędrni

dolina Swędrni laser

Szerokość obiektu to około 70 metrów. Liczne drzewa. W przeciwieństwie do poprzedników nie jest kształtem taki płaski. Obiekt wznosi się  na jakieś 5 metrów nad poziom terenu, jest więc z nich najwyższy. Obiekt okala coś, co przypomina wał ziemny (patrz zdjecia). Zagłebienie przypomina ślad po, być może drewnianej palisadzie. Nie widać żadnych śladów, by była tu kiedyś fosa. Obiekt z wszystkich najciekawszy. Trudno nam laikom określić czemu służył.   

STRZAŁKÓW

Strzałków

Strzałków

Obiekt o szerokości około 70 metrów. To miejsce w Strzałkowie było przez nas już opisane w temacie „Strzałków Wielkopolska”. Badania przeprowadzone w tym miejscu ukazały dwie fazy istnienia w tym miejscu grodziska. Pierwsza faza przypada na XIV-XV wiek. Teren trudny, zalana wodą fosa i bujna roślinność. 

PRZESPOLEW

Przespolew. Możliwe lokalizacje.

Przespolew laser

Na skanie laserowym terenu pokazujemy wam miejsce gdzie kiedyś stał szlachecki dwór. Jednak mamy informację o nieistniejacym dziś średniowiecznym grodzisku w tym rejonie. Być może, tak jak w przypadku Strzałkowa zlokalizowany był w tym samym miejscu, co znacznie później wybudowany dwór szlachecki. Na mapie jednak pojawiają się dwa, być może nienaturalne obiekty ziemne. Pomiary wskazują ich zbliżoną szerokość około 60 metrów każdy. 

NAKWASIN

Nakwasin

Nakwasin laser

Obiekt o szerokosci około 130 metrów, więc największy. Pomiary są trudne gdyż obiekt był kilkakrotnie przebudowywany przez właścicieli. Cały teren jest w prywatnych rękach. Fosę przebudowywano na potrzebę stawów rybnych. Dziś trudny do eksploracji, bujna roślinność i błoto. Fosa kilkadziesiąt lat temu była na tyle głęboka, że pływał w niej bez problemu dorosły koń ( z przekazów ustnych świadków). 

CDN…