Pałac w Biernacicach i Obóz R.A.D

Pałac w Biernacicach i Obóz R.A.D

Pałac w Biernacicach i Obóz R.A.D. Dziś zabierzemy was do miejscowości położonej w województwie łódzkim, poddębickim powiecie a w gminie Wartkowice, jakieś 3 kilometry na wschód od Uniejowa. A co nas tam urzekło? Otóż są to malownicze ruiny, pozostałość po pięknym dworze, który do dziś mimo ogromnej degradacji cieszy oko swoją pięknością.

Kiedy zaś letnie promienie słońca zaczną głaskać jego mury wydaje się jak z bajki i pozwala na uruchomienie wyobraźni….

PHOTO_20160430_154730 PHOTO_20160430_154105 PHOTO_20160430_154120 PHOTO_20160430_154136 PHOTO_20160430_154140 PHOTO_20160430_154155 PHOTO_20160430_154202 PHOTO_20160430_154212 PHOTO_20160430_154233 PHOTO_20160430_154244 PHOTO_20160430_154252 PHOTO_20160430_154437 PHOTO_20160430_154455 PHOTO_20160430_154503 PHOTO_20160430_154507 PHOTO_20160430_154511 PHOTO_20160430_154535 PHOTO_20160430_154545 PHOTO_20160430_154602 PHOTO_20160430_154627 PHOTO_20160430_154646 

Nas jednak najbardziej zachwyciły nadal widoczne wzory na ścianach w jednym z pokoi. Pewnie było to najbardziej reprezentatywne pomieszczenie w pałacu. Być może salon, gdzie przyjmowano gości. Prawda, że piękny? Sufit do dziś się nie zachował, musiał być równie pięknie udekorowany.

PHOTO_20160430_154330 PHOTO_20160430_154337PHOTO_20160430_154310

Warto jednak zacząć od historii tej miejscowości zanim nasza wyobraźnia zacznie mocno pracować.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1392 roku. W XV wieku stanowiła ona własność Pomianów z Niewiesza, którzy przyjęli nazwisko Biernackich, i piszą się Biernaccy herbu Pomian. W poł. XIX wieku Biernacice były własnością Feliksa Lisieckiego, sąsiada i drużby na weselu Marii i Jarosława Konopnickich, który ofiarował je, jako wiano córce, żonie Artura Dzierzbickiego. Dierzbicki, jako energiczny dziedzic doprowadził Biernacice do rozkwitu. Wykupił nawet ów sąsiedni Bronów od Konopnickich, gdzie na miejscu starego rozwalającego się domostwa postawił nowy murowany dworek, który stoi do dni dzisiejszych.

Dworek w Bronowie

Dworek w Bronowie

Ale nie o Bronowie być miało…to historia na inny artykuł.

W czasach świetności pałac w Biernacicach posiadał wąskotorowe połączenie kolejowe z siecią kolejek kujawskich. Połączenie z kolejkami kujawskimi było za pomocą Kolejki Wąskotorowej cukrowni Leśmierz, która jako kolejka przemysłowa miała połączenie z kolejka przemysłową cukrowni Tuczno a ta z kolei z kolejką Dobre Kujawskie. Kolejka Wąskotorowa cukrowni Leśmierz to element sieci kolei wąskotorowej o prześwicie 600 mm, której budowę można datować na 1924 r. natomiast likwidację na 1986 roku. Jej długość w okresie świetności wynosiła 114 km. Kolej służyła do przewozu płodów rolnych (buraka cukrowego) do cukrowni w Leśmierzu oraz wysłodków buraczanych w kierunku przeciwnym. W miejscowości Walewice linia łączyła się z linią kolejową cukrowni Łyszkowice.

Cześć kolejki Cukrowni Leśmierz, czerwone linie to kolejka.

Cześć kolejki Cukrowni Leśmierz, czerwone linie to kolejka.

Na starych mapach, które można znaleźć w opracowaniach Haliny Nejmanowej lub tez na blogu- Wsie sieradzkie, tak wyglądała kolejka wąskotorowa biegnąca przez Biernacice.

biernacice ws gm wartko

biernacice mapa

Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego tak opisuje wieś Biernacice:

„Wieś w powiecie tureckim, przy szosie z Turka do Łęczycy, o 4 wiorsty od Uniejowa. Łącznie z folwarkiem Bronówek ma 86 włók, z czego po skolonizowaniu i uwłaszczeniu zostało przy folwarku 43 włoki ziemi dobrej, żytniej. Gospodarstwo od kilku lat urządzone postępowo, dobry inwentarz, gorzelnia, budowle murowane, dom piękny, ogród starannie utrzymany. Lasu wysokopiennego włók 7, zagajników włók 8. Przez długie czasy własność Skotnickich, Pstrokońskich. W 18 wieku Biernackich a potem Mycielskiego. Od 1848 roku Feliksa Lisieckiego, który majątek na teraźniejszej postawił stopie. Obecnie Biernacice należą do Artura Dzierzbickiego i razem z przykupionymi Bronowem i Zelogoszczą są jednym z największych majątków nie tylko w powiecie, lecz w guberni. Działalność obywatelska poprzedniego i obecnego właściciela zasługuje na zaznaczenie ze względu, że nabywając sąsiednie pustkowia zamieniają je na pięknie zabudowane folwarki, pod nową kulturę ziemi, konserwują wytrzebione lasy, zagajają wydmy i nieużytki”.

Wróćmy na koniec do pałacu w Biernacicach, obecnie zostały tylko malownicze ruiny, które sa własnością prywatną. Dziś już ciężko myśleć o odrestaurowaniu tego obiektu ale milo popatrzeć na to co zostało….zapraszamy do obejrzenia czarodziejskich ruin skąpanych świetle słonecznym.

Następny okres w dziejach Biernacic, o którym należy wspomnieć o II Wojna Światowa. Otóż w tych latach w Biernacicach i wsi Wojciechów, jak można wyczytać ze wspomnień Pana Edwarda Adamczyka zamieszczonych w gazecie „W Uniejowie” nr 63, był obóz junaków niemieckich RAD. Pan Edward mieszkał we wsi Wojciechów, kiedy Niemcy wkroczyli do wsi musiał wraz z rodziną opuścić rodzinne gniazdo i zamieszkać u innych ludzi. Na ich polu Niemcy wybudowali baraki dla 4 batalionów. Pan Edward opowiada, że jako dziecko przyglądał się budowie owych baraków, aż do zasiedlenia w nich junaków. Jak w każdym innym obozie RAD, tak i w tym byli zatrudnieni Polacy do prac porządkowych. Obszerniej o strukturach obozów RAD możecie przeczytać w innym naszym artykule RAD W KOŹMINKU.

Plan okolicy

Skan laserowy

mapa topograficzna

O tym, że w Biernacicach istnieją jeszcze ślady po obozie R.A.D dowiedzieliśmy się od jednego pasjonata historii z Uniejowa. Dopiero skan laserowy pokazał nam pozostałości byłej infrastruktury obozowej.

Skan laserowy

Znaleźliśmy trzy obiekty ziemne nadal doskonale widoczne. Fundamenty jakiegoś prostokątnego budynku o bokach około 30 na 40 metrów z wysokim wałem ziemnym usypanym w kształt półksiężyca długości około 100 metrów i wysokości 3-4 metrów. Nie mamy pojęcia, czemu służył.

obiekt pierwszy

Wał ziemny

Drugi obiekt to charakterystyczne ślady po umocnieniach polowych. Po dokładnych oględzinach doszliśmy do wniosku, że nie miały one służyć obronie. Kształt i ukierunkowanie ich w stronę pobliskiej strzelnicy wyklucza skuteczną możliwość ostrzału. Doszliśmy do wniosku, ba! Nawet jesteśmy przekonani, o ćwiczebnym przeznaczeniu tych obiektów ziemnych. Powierzchnia tego placu ćwiczeń to około 90 arów. Okopy są niedokończone sprawiają wrażenie jakby prace przerywano i zaczynano w innym miejscu. To pośredni dowód na to, że prace te służyły szkoleniom. Podobne obiekty znajdują się wyżej na północ w pobliskim zagajniku, jednak ten plac ćwiczeń jest mniejszy ma około 40 arów. Prawdopodobnie w tych miejscach uczono junaków jak prawidłowo buduje się takie umocnienia polowe.

obiekt drugi : Okopy

PHOTO_20160430_142548 PHOTO_20160430_142653 PHOTO_20160430_142708

Kolejny to strzelnica. Obiekt o długości razem z kulochwytem około 120 metrów, na jakieś 8 metrów szerokości. Wiemy z opowiadań, że do niedawna było tu pełno łusek od karabinu Mauser. Dziś praktycznie ich nie ma, zostały wyzbierane przez poszukiwaczy. W kulochwycie nadal bez problemu można znaleźć pociski karabinowe. Przypuszczamy po ich kształtach, że na strzelnicy używano tarcz z grubego drewna albo blachy, gdyż przy uderzeniu w cel ulegały zniekształceniom. 

Obiekt trzeci : Strzelnica obozowa

 

wały ochronne strzelnicy

kulochwyt

Kiedy sprawdzaliśmy laserem pobliski teren, okazało się, że skrywa w sobie jeszcze jedną ciekawostkę. Skaner pokazał nam całe linie prawie niewidocznych dziś okopów. Jesteśmy przekonani, że to znana już nam wcześniej i opisywana przez nas niemiecka linia Stellung.

Kiedy rozpoczęliśmy nasze śledztwo nie wierzyliśmy, że uda nam się zdobyć fotografię lotniczą tego terenu, zrobioną przez Luftwaffe w 1943 roku! Zdjęcie, choć kiepskiej jakości pokazuje nam jak taki obóz wyglądał w latach swej świetności. Wprawdzie ciężko dostrzec szczegóły jednak warto zwrócić uwagę na doskonale widoczne na zdjeciu obozowe baraki. Nie widać oczywiście okopów Stellung je wykopano niespełna rok później bo latem 1944 roku. 

Zdjęcie lotnicze z 1943 roku

Share Button

Dodaj komentarz