Przerwany lot Henschela Hs 129 B-2

Przerwany lot Henschela Hs 129 B-2

Lotnisko polowe Luftwaffe niedaleko Szczypiorna

Jest bardzo mroźny i mglisty poranek prawdopodobnie 21 stycznia 1945 roku. Parę dni wcześniej Armia Radziecka przekroczyła rzekę Wisłę i zajęła Warszawę. Pancerny walec 33 Armii Pierwszego Frontu Białoruskiego parł na zachód i zbliżał się już do bram Kalisza. Z oddalonego na zachód od centrum miasta o około 6 km polowym lotnisku we wsi Szczypiorno startuje samolot należący do Schlachtgeschwader 1 (eskadry bojowej 1), i Jagdgeschwader 6 (eskadry myśliwskiej nr.6). Pilot tuż po starcie skierował swój samolot w stronę miasta. Wie, że to misja samobójcza. 19 stycznia jego eskadra traci dwa niewielkie samoloty Fieseler Fi 156 Storch zestrzelone nad wsią Tomaszów (Tomaschow), ginie czterech jego kolegów z eskadry, w tym dwóch pilotów Bruno Boye i Losch Siegfried razem z dwoma oficerami piechoty, których przewozili.

Lotnisko pod Szczypiornem niedaleko wsi Węgry (Wengry) funkcjonowało do 23/24.01.1945. Kalisch (POL) (a.k.a. Kalisz) ( 51º42’57″N – 18º 01’38″E) General: landing ground (Landeplatz) in W Poland 94 km W of Lodz (Łódź). History: no evidence found of Luftwaffe use prior to Jan 45. Operational Units: 13.(Pz.)/SG 9 (Jan 45). Station Commands: none identified. Station Units (on various dates – not complete): none identified.  Sources: Mattiello; BA-MA; NARA; PRO/NA;

 

według jednej z teorii spiskowych takim samolotem miał w ostatniej chwili uciec z płonącego Berlina Adolf Hitler z Ewą Braun

Fieseler Fi 156 „Storch” („Bocian”)

– zaprojektowany w 1935 w zakładach Fieseler samolot rozpoznawczo-łącznikowy typu STOL. Fi 156 do startu potrzebował dogodnego terenu o długości 60 m, a do lądowania 20 m, w związku z czym mógł swobodnie lądować na szosach, łąkach czy polanach. Ze względu na jego wszechstronność używany przez Rzeszę na wszystkich frontach II wojny światowej. Szczególnie chętnie korzystali z niego dowódcy frontowi i ich sztaby. Do najsłynniejszych zadań wykonanych przy użyciu tego samolotu należy przeprowadzona 12 września 1943 przez Ottona Skorzenego akcja uwolnienia Benito Mussoliniego, przewiezienie do Berlina gen. Roberta von Greima przez pilotkę Hannę Reitsch.

Fi 156 były eksportowane m.in. do Finlandii i Szwajcarii. Po podpisaniu paktu Ribbentrop-Mołotow jeden egzemplarz przekazano Stalinowi. Antonow próbował podjąć produkcję kopii Storcha jako OKA-38 „Aist” z silnikiem MV-6 (zbudowanym na podstawie Renault 6Q), zanim jednak dostarczono jednostki na front, zakłady zajęli Niemcy. We Francji produkowano Fi-156 w zakładach Morane-Saulnier pod nazwą Criquet jeszcze po wojnie. Fieselerów Fi 156 używało polskie lotnictwo wojskowe i cywilne. Egzemplarz wykorzystywany jako samolot sanitarny miał oznaczenia SP-BAS i znajdował się w Poznaniu. Polskie lotnictwo używało 12 sztuk tego samolotu – w tym na pięciu Fi 156 widniały szachownice. Replika w skali 3/4, Slepcev Storch, produkowana jest do dzisiaj w Serbii przez zakłady Storch Aviation jako samolot ultralekki (tzw. ultralight)

Tego samego dnia zostaje zestrzelony kolejny niemiecki pilot myśliwski Lackinger Wolfgang lecący myśliwcem Focke-Wulf Fw 190 A-8. 20 stycznia traci kolejnych dwóch kolegów lecących FW 190 A-8 i zestrzelonych gdzieś nad Kaliszem przez myśliwce radzieckie lub obronę przeciwlotniczą.

Focke-Wulf Fw 190 Würger (z niem. „dzierzba”)

– jednomiejscowy, jednosilnikowy niemiecki myśliwiec z czasów drugiej wojny światowej. Wyprodukowany w ponad 20 tysiącach egzemplarzy, w tym około 6 tysięcy w wersji myśliwsko-bombowej.

Fw 190 A-8 najliczniejsza wersja produkowana od początku 1944 w liczbie 1384 egzemplarzy. Standardowo wyposażano wszystkie samoloty w uniwersalny wyrzutnik bombowy ETC 501 (stosowany często też we wcześniejszych wersjach) służący również do podwieszania dodatkowego zbiornika paliwa. Dostosowano zbiornik instalacji MW 50 (pojemność 115 l.) do pełnienia roli dodatkowego wewnętrznego zbiornika paliwa. Zastosowano nowe anteny urządzeń radiowych oraz zmieniono ich układ wraz z rurką Pilota, co pozwoliło rozróżnić tę wersję od innych na pierwszy rzut oka.

Strasse der SA

Pilot zdaje sobie sprawę, że nie są już w stanie obronić Kalisza przed Rosjanami. Wie, że tak jak jego koledzy, tak i on z tej misji bojowej żywy nie wróci. Lecąc do centrum Kalisza myślał tylko o jednym. W tym mieście na ulicy Strasse der SA (dziś ulica Sukiennicza) zostawił w domu swoją matkę. Dziś nie wiadomo dokładnie, czy żegnając się z nią obiecał jej wtedy, że pomacha jej skrzydłami samolotu na pożegnanie lecąc nad miastem, czy wpadł na ten pomysł w ostatniej chwili lecąc już w stronę centrum. Wiadomo tylko, że samolotem, który pilotował najprawdopodobniej był to Henschel Hs 129 B-2 leciał bardzo nisko nad budynkami.

Henschel Hs 129, potocznie Fliegender Büchsenöffner

(pol. latający otwieracz do konserw) – niemiecki samolot szturmowy z okresu II wojny światowej, wykorzystywany bojowo przez Luftwaffe oraz lotnictwo Rumunii i Węgier. Mimo dobrego opancerzenia i uzbrojenia, samolot ten ze względu na słabe silniki i ograniczone pole widzenia pilota słabo sprawdzał się jako maszyna szturmowa, jaką był z założenia.

Hs 129 B-2 produkowana od maja 1942, w której zmodyfikowano układ paliwowy m in. dodano układ odprowadzania oparów w zbiornikach paliwa, układ pneumatyczny, radiowy. W części samolotów zamieniono km 7,92 mm MG 17 na 13 mm MG 131, zamontowano zaczep dla szybowców transportowych DFS 230, zmieniono rury wydechowe silników, kształt wlotów powietrza do silników.

budynki PSS Społem dzisiaj

Świadkowie opowiadają, że samolot obleciał w koło kaliski ratusz, przechylając prawe skrzydło w stronę Strasse der SA, gdzie miała mieszkać matka pilota. Ludzie na ulicach stali z zadartą głową i patrzyli na dziwne manewry pilota. Leciał tak nisko, że niemal dotykał podwoziem dachy kamienic. Pilot tak bardzo chciał zobaczyć ostatni raz swoją matkę, że przestał zwracać uwagę na własne bezpieczeństwo. Kiedy przechylił kolejny raz samolot na prawe skrzydło, próbując w tłumie gapiów wypatrzeć swoją matkę, zawadził nim o komin fabryki Mystkowskiego (dzisiejsze PSS Społem). Uszkodzony samolot kręcąc się wokół własnej osi przeleciał jeszcze kilkaset metrów i z wielkim impetem uderza w wał ziemny rzeki Prosny na rogu ulic BeethovenStrasse i BismarckStrasse (dziś okolice ulic Ułańskiej i Bankowej). Bardzo szybko na miejscu kraksy zebrał się tam tłum gapiów, oraz wielu żołnierzy niemieckich. Siła uderzenia była ogromna i pilot zginął na miejscu. Czy matka pilota była w tym tłumie? Nie wiadomo, w każdym razie do dziś nie jest znane nazwisko tego pilota ani gdzie został pochowany.   

plan miasta Kalisza z czasów okupacji

plan lotu uszkodzonego samolotu

Od Redakcji:

Zwrócił się do nas emerytowany pilot i pasjonat lotnictwa kaliszanin Pan Henryk Juszczak z taką prośbą

Treść wiadomości:
Kroniki Kalisza zanotowały taki fakt i nic więcej, może Wasza grupa coś więcej wie na ten temat  „w styczniu 1945 roku rozbił się niemiecki samolot (Messerschmitt)  podobno pilot obiecał matce, że gdy będzie odlatywał na front, to zrobi okrążenia nad Kaliszem, żeby matka wiedziała, że to on. Tak też zrobił. Przelatując nad dzisiejszym pl. św. Stanisława, zahaczył skrzydłem o komin fabryki Mystkowskiego (dzisiejsze PSS Społem). Urwał skrzydło, samolot wbił się pionowo w wał Prosny w okolicach Ułańskiej i Bankowej. Po chwili było tam pełno Niemców, ale pilot już nie żył”  jak ustalić kto to był? Pozdrawiam
Historia ta nie była nam wcześniej znana, choć Pan Henryk odnalazł informację, iż kiedyś o tym wydarzeniu pisało już „Przedmoście Kalisz” czy forum „Odkrywca”, niestety jak do tej pory nie udało się odkryć personaliów niemieckiego pilota. Razem z Panem Henrykiem próbujemy odkryć kim był ten pechowy pilot. Mieliśmy wielkie wątpliwości czy rzeczywiście takie wydarzenie miało miejsce. Jednak okazało się, że nasze wątpliwości rozwiał sam Pan Henryk.
Dla wyjaśnienia – to nie legenda to fakt, moja Mama widziała tą kraksę osobiście, mieszkaliśmy bliziutko miejsca upadku (miałem 6 lat) opowiadała mi to później wielokrotnie jak się zapisywałem na szkolenie lotnicze, odmówiła mi podpisu na zgodę rodzica, po cichaczu zrobił to ojciec i dalej poszło łatwo (45 lat w awiacji) Niestety już mi nic więcej nie powie. Nie było dostępu do miejsca upadku wszędzie byli Niemcy, wrak usunęli w miarę szybko. 
Jak na razie udało nam się z pomocą Pana Henryka odkryć, że w dniach 19-21 stycznia 1945 roku zestrzelono aż 6 samolotów walczących w rejonie Kalisza. Dwa Fi 156 Storch, trzy FW 190 A-8 i Hs 129 B-2 
 

20. stycznia 1945 2 JG6 Kalisch FP BA FAWS FW190A-8 960250 Ro17 15

20. stycznia 1945 LF6 I JG6 F Kalisch FP BA FAWS FW190A-8 960250 15 ER

21. stycznia 1945 LF6 13 PZ SG9 H Kalisch FP TM Eig,trup,zerst, HS129B-2 141976 100

Niestety nie ma żadnej informacji, który z nich uległ wypadkowi a nie został po prostu zestrzelony. Być może Niemcy tego nie odnotowali pewnie byli źli, bo pilot dość, że bezsensownie stracił życie, to jeszcze zniszczył jakże deficytowy towar w tym okresie wojny, bo nowoczesny bojowy samolot. Zastanawialiśmy się którym samolotem leciał ten pilot. Okazało się, że wyróżnia się w tym spisie dwusilnikowy Hs 129 B-2. Czy to tym samolotem leciał pechowy pilot i to Hs 129 rozbił się w centrum Kalisza? Ciekawostką jest to, iż właśnie tego typu samoloty stacjonowały na lotnisku niedaleko Szczypiorna i wsi Węgry. Może ktoś z Państwa ma jakieś informację o pilocie, który rozbił się w centrum Kalisza w styczniu 1945 roku? Prosimy o kontakt z Redakcją.  
Share Button

2 Odpowidzi na Przerwany lot Henschela Hs 129 B-2

  1. Admin1 pisze:

    Dziękujemy za informację

  2. poszukiwacz pisze:

    Wyjaśnienia i szczegóły katastrofy lotniczej w Kaliszu, oraz wiele ciekawych historii lotniczych z regionu Kalisza opisałem w mojej publikacji „Kaliskie Skrzydła” dostępnej w kaliskich salonikach Your Press oraz na Allegro Henryk Juszczak

Dodaj komentarz